Boekenpost 195 januari/februari 2025
Het Leesclubdossier is gewijd aan De mierenkaravaan, de derde roman van Mariken Heitman die met haar vorige boek, Wormmaan, in 2022 de Libris Literatuur Prijs won.
Heitman (1983) studeerde biologie in Utrecht. Naast het schrijven werkt ze als tuinder en docent groenteteelt. Een biologisch moestuinbedrijf vormt het decor van De mierenkaravaan. In het interview in dit nummer zegt Heitman over haar werk: ‘Mijn boeken hebben een autobiografisch uitgangspunt. Ik maak er bewust fictie van omdat ik meer wil dan alleen benoemen, ik wil er meer betekenis aan geven dan alleen mijn eigen verhaal. Ik schep graag vanaf nul een wereld waarin het drama zich afspeelt en waarin ik de poppenspeler ben in plaats van het lijdend voorwerp.’
Behalve het interview omvat het dossier ook een analyse van de roman, waarin een bijzondere en raadselachtige verteller aan het woord is. En uiteraard zijn er discussietips voor leesclubs die met dit uitdagende boek aan de slag willen.
Verder in dit nummer:
– Geef me de ruimte! is de titel van een van de bekendste boeken van Thea Beckman, de populaire jeugdauteur van wie nog altijd zo’n tienduizend boeken per jaar worden verkocht. Het is ook de titel van de biografie die Vivian de Gier schreef. Gedurende negen jaar werkte ze aan het boek en vanaf het begin nam ze lezers daarin mee: er kwam een website met nieuws en video’s over haar onderzoek, ze gaf lezingen en organiseerde wandelingen in plaatsen waar Beckman heeft gewoond of haar boeken zich afspelen. Rond het verschijnen van haar boek maakte ze met een groep creatieve mensen zelfs een literaire voorstelling. Een gesprek met een biografe die hoopt nog meer lezers nieuwsgierig te maken naar het werk van een schrijfster op wie in de literaire kritiek nogal eens werd neergekeken.
– De Limburgse Marije Freriks begon in 2003 vanuit de bibliotheek een leesclub voor kinderen. Het begeleiden van leesclubs werd een omvangrijker bezigheid: inmiddels begeleidt ze zes clubs voor volwassenen. Een van die clubs, in Oostrum, vierde onlangs het dertigjarig bestaan. Voor alle boeken die ze met haar clubs bespreekt, maakt ze discussievragen en ontwikkelt ze ook andere werkvormen. ‘Ik vind de interactie met de mensen heerlijk, het door middel van een boek met mensen in gesprek gaan. Het geeft me veel voldoening om de deelnemers een fijne middag te bezorgen.’
– Nog een bevlogen literatuurliefhebber, eveneens afkomstig uit Limburg, is Mariël Hacking. Op het Griekse vulkanische schiereiland Methana woont ze in een ‘eilandhuis’ genaamd Limnisa, waar ze twee keer per jaar onderdak biedt aan schrijvers uit diverse landen om in een inspirerende omgeving te werken. Een gesprek over haar leven in Griekenland en elders, de gastvrijheid voor schrijvers en het boek dat ze zelf publiceerde.
En daarnaast onder meer:
– Onder de titel De Gemeenschap ontstond in januari 1925 een cultureel tijdschrift, korte tijd later gevolgd door een gelijknamige uitgeverij die onder andere boeken van Albert Helman, F. Bordewijk, Hendrik Marsman en Paul Van Ostaijen zou uitbrengen. In september 1941 verscheen het laatste nummer, het blad was door de Duitse bezetter verboden. Van januari tot juni 2025 besteden acht musea en organisaties aandacht aan het feit dat honderd jaar geleden tijdschrift en uitgeverij werden opgericht. Lex van de Haterd, initiatiefnemer en coördinator van het DG-100 jaar, over het belang van De Gemeenschap en de diverse herdenkingsactiviteiten.
– Leesclubtips bij Het late leven van Bernhard Schlink en Walvistij van Elizabeth O’Connor.
– Op de ‘Klassiekerpagina’s’ vertelt Brenda Meuleman over haar liefde voor het werk van Rascha Peper.
– Gustave Flaubert op een voetstuk in Rouen.
– Johannes Westendorp over de weg naar zijn bijzondere debuut De maat van alle dingen.
– De eerste aflevering van de nieuwe rubriek ‘Vergeeld en vergeten’ waarin Wim Huijser boeken herleest die ooit opvallend waren.
Een greep uit recent verschenen nummers:
Boekenpost 194
– Leesclubdossier Rinske Bouwman, Een soort eelt.
– Al lezend laten we ons graag door een verhaal op sleeptouw nemen. Maar wat als uit datzelfde verhaal nog meer valt te halen dan die heerlijke vervoering? Een gesprek met Lot Douze en Lidewijde Paris over hun activiteiten die mensen helpen om meer te halen uit een boek.
– Boekenkasten in je woning, een last of rijkdom? Een strijdbaar pleidooi om boeken de ruimte te geven in huis.
– Oud-uitgever Hans Oldewarris begon een reeks monografieën over inmiddels vergeten uitgeverijen als Andries Blitz, Scheltens & Giltay en Moussault. ‘Het is onbegrijpelijk dat uitgeverijen zo weinig interesse in hun eigen geschiedenis hebben.’
– Op de ‘Klassiekerpagina’s’ vertelt Anya Niewierra over haar liefde voor de roman Het parfum van Patrick Süskind.
Boekenpost 193
– Leesclubdossier Jente Posthuma, Waar ik liever niet aan denk.
– De ‘beeldende boeken’ van uitgeverij Loopvis, met veel aandacht gemaakte boeken waarin tekst en beeld een gelijkwaardige rol hebben.
– Een bijzonder leesclubproject van vier Brabantse lezers rond de meermaals bekroonde, omvangrijke roman Het lied van ooievaar en dromedaris van Anjet Daanje.
– Gesprek met de bevlogen basisschooldocente Anne Steenhoff. Ze schrok van het leesniveau van haar leerlingen en kwam tot de conclusie dat het anders moet met het lezen op school. Ze pakte de zaken anders aan, zag de positieve gevolgen en schreef er een boek over: Een lui letterland.
– Onze columnist Wim Hazeu overleed op 2 juli. In dit en volgend nummer zijn laatste twee bijdragen. Medecolumnisten Wim Huijser en René Hesselink herdenken hem.
Boek & Lezer (zomerspecial Boekenpost 192)
– Leesclubdossier Frank Nellen, De onzichtbaren
– Uitgebreid interview met Jacqueline Smit en Ingrid Meurs, de eigenaren van Orlando, een uitgeverij met een herkenbaar fonds van vrouwelijke auteurs, grotendeels ondergebracht in drie series. ‘Dit fonds is niet trendgevoelig, het is wie wij zijn.’
– Het laatste interview met Willem van Toorn, die op 31 mei overleed. Ter gelegenheid van de honderdste sterfdag van Franz Kafka schreef hij Kafka voor beginners en vertaalde hij brieven van de beroemde auteur, die verschenen onder de titel Ik moet u zo ontzettend veel schrijven.
– Op de ‘Klassiekerpagina’s’ vertelt Daan Heerma van Voss over zijn persoonlijke klassieker: de roman Lichtjaren van James Salter.
– Leesclubtips bij Dag van Michael Cunningham en In het oog van Marijke Schermer.
Boekenpost 191
– Leesclubdossier Marja Pruis, Huiswerk.
– Portret van het ‘Rotterdamsch Leeskabinet’, een bibliotheek met een naam die tot de verbeelding spreekt. In gedachten rijzen hoge plafonds op, met daaronder rijen goedgevulde boekenkasten en mahoniehouten leestafels met bureaulampjes. De naam stamt uit 1859, het jaar van de oprichting.
– Marjoleine Molenaar, directiesecretaris bij de Bibliotheek Rotterdam, is gefascineerd door de heftige controverses die boeken al eeuwenlang oproepen. Ze schreef Verboden boeken, een boek dat boven alles zijn lezers aanspoort om na te denken over de achterliggende redenen van een verbod. Achterin haar boek nam Molenaar gespreksvragen op, in de hoop dat haar lezers in leesclubs of ander verband erover doorpraten. Want: ‘Het ene verbod is het andere niet.’
– Ton Kok is zeer bekend binnen de Nederlandse antiquarenwereld. Hij was (mede-)eigenaar van antiquariaat A. Kok en Zn. in Amsterdam, van veilinghuis Van Gendt Book Auctions én voorzitter van beroepsorganisatie NVvA. Zijn belevenissen in het vak, die hij jarenlang opschreef voor Boekenpost, zijn nu voor de tweede keer gebundeld. In een interview kijkt hij terug op zijn loopbaan.
Boekenpost 190
– Leesclubdossier Jan Vantoortelboom, Mauk.
– ‘Sensitivity readers’: waarom schakelen uitgevers deze door critici als
‘overgevoelige moraalridders’ of zelfs ‘taalfascisten’ weggezette
lezers in? En waarom praten ze daar liever niet over?
– Stichting Desiderata, genootschap voor boekenvrienden: de boekenliefde spat er van af.
– Een aparte vorm van boekenliefde: verzameldrift. Naar aanleiding van de
correspondentie tussen Dik van der Meulen en Alexander Reeuwijk,
verschenen onder de titel Mesjogge bezitsdrang, verdiept Wim Huijser zich in wat ‘boekengekken’ beweegt.
– Jeanette Winterson over haar klassieker: Onzichtbare steden van Italo Calvino.
Eerder verschenen edities

klantenservice
E-mail: info@stipmedia.nl
Tel: +31 (0)72 531 49 78
ma t/m do 13 – 16 uur
Adres: Louise de Colignystraat 15
1814 JA Alkmaar