Boek & Lezer (Boekenpost 198 juli/augustus 2025)

Het Leesclubdossier in deze jaarlijkse gezamenlijke zomerspecial van Boekblad en Boekenpost is gewijd aan Goudjakhals, het boek waarmee Julien Ignacio dit voorjaar de J.M.A. Biesheuvelprijs ontving voor de beste verhalenbundel.

Goudjakhals bestaat uit vier korte verhalen en twee novellen. Het is een bundel die schetst hoe het is om een migrant te zijn en hoe de achterblijvers het beleven, maar ook de lezer ermee confronteert hoe stuitend onwelkom de migrant vaak in Europa wordt ontvangen.

In het interview in dit nummer zegt Ignacio op de vraag waar hij zijn inspiratie vandaan haalt: ‘Het begint met mijn eigen achtergrond. Ik geloof in write what you know. Ook al ben ik hier geboren, ik ken toch het gevoel van ontworteling, van een dubbele achtergrond. Het zit in mijn genen. Ik woon hier graag, ik voel me voor een stuk Nederlands, maar voor een deel ook niet. Ik heb vaak het idee dat mensen opgelucht ademhalen als ik mijn mond opendoe, dat ze dan denken, hij is gewoon één van ons. Dat heb ik geprobeerd te zijn, maar ik ben het niet. Dat heb ik lang weggestopt. Met het schrijven onderzoek ik dat.’

De bundel is een feest van literaire genres en stilistisch zeer gevarieerd. Een uitdaging voor leesclubs.

Verder in dit nummer:

– Hoe zullen auteurs en vertalers hun beroep vormgeven als de AI-storm is gaan liggen? Terwijl nog lang niet duidelijk is welke plaats generatieve AI in de samenleving krijgt, probeert hun vakvereniging zo goed mogelijk voor hen op te komen. Een gesprek met voorzitter Liesbet van Zoonen en directeur Jan Hilbers van de Auteursbond. AI zien zij niet als de grootste bedreiging voor wie van de pen leeft, maar vooral als een versneller: ‘De grootste bedreiging is de globalisering.’

– Zes romans schreef de Britse Jane Austen (1775-1817) in haar korte leven. Stuk voor stuk meesterwerken. Boeken die tot op de dag van vandaag wereldwijd gedrukt, gelezen, besproken en geanalyseerd worden. Ze zijn uitbundig verfilmd, bewerkt tot toneelstukken en onderwerp geweest van proefschriften. Dit jaar wordt haar 250ste geboortedag met veel activiteiten herdacht. Een gesprek met Austen-kenners José Roeken en Karin Quint over haar leven en werk.

– Nadat uitgeverij Van Oorschot in april 2020 de reeks Terloops lanceerde, volgden verschillende andere uitgeverijen met vergelijkbare thematische reeksen bestaande uit mooi uitgevoerde en schappelijk geprijsde ‘meeneemboeken’. Zo kwam Ambo|Anthos in april 2023 met de reeks Spoorslag over treinreizen en Uitgeverij Oevers in het voorjaar van 2024 met de Kleurenreeks Medewerkers van deze drie uitgeverijen vertellen over de achtergronden van deze reeksen.

– Wandelen is hot. De vlucht die het in coronatijd nam mag dan zijn afgevlakt, een feit is dat veel mensen het wandelen als ideale vrijetijdsbesteding hebben ontdekt. Ook ‘wandelingen met inhoud’ zijn populair, waaronder literaire wandelingen. Samen met Mark van den Einde, eigenaar en beheerder van de website indevoetsporenvanschrijvers.nl, wandelde Wim Huijser door het Dordrecht van dichter en vertaler C. Buddingh’ (1918-1985).

En daarnaast onder meer:

– Op de ‘Klassiekerpagina’s’ vertelt Maartje Wortel over haar liefde voor de poëzie van Wisława Szymborska.

– Vincent Elzinga van Kennemer Boekhandel in Haarlem zit als boekverkoper ieder jaar met een probleem dat enthousiaste boekenkopers ook kennen: ruimtegebrek!

– Seb van der Kaaden van uitgeverij Personalia in Leens en cameraman/boekengek Jan Willem Winter maken samen de podcast Gek op Boeken. Maarten van Rossem voorziet daarin de onderwerpen op zijn eigen wijze van commentaar. In dit artikel komt hij zelf aan het woord over zijn liefde voor lezen: ‘Ik ben dol op lezen, maar ik heb niets met het fysieke boek.’

– Franz Kafka op een voetstuk in Praag.

– Wim Huijser schrijft in zijn rubriek ‘Vergeeld en vergeten’ over Vogels kijken van Bob den Uyl.

– Leesclubtips bij Onze levens in Londen van Christine Dwyer Hickey en Zwarte september van Sandro Veronesi.

– Plus een dozijn leestips van boekverkopers en recensenten en natuurlijk de agenda van boekenmarkten in de komende maanden.

Een greep uit recent verschenen nummers:

Boekenpost 197
– Leesclubdossier Maria Kager, De buitengewoon geslaagde opvoeding van Frida Wolf.

– Op 14 mei 1925 verscheen Mrs Dalloway van Virginia Woolf. Een roman die in meerdere opzichten revolutionair was en honderd jaar na dato nog steeds veel gelezen wordt.

– Met een roman krijg je één leesavontuur in de schoot geworpen. Als je een verhalenbundel leest, kun je je onderdompelen in net zoveel levens als er in die bundel staan. Een pleidooi voor het lezen van korte verhalen

– En aandacht voor nog een ander genre dat enige gewenning kan vragen: poëzie! Een portret van twee organisaties die poëzie promoten: het Poëziecentrum Nederland en het online magazine Meander. Voor beide organisaties is 2025 een kroonjaar, waarin ze ook samenwerken.

– Op de ‘Klassiekerpagina’s’ vertelt Arjan Visser over zijn liefde voor het werk van E.M. Forster, met name de roman Howards End.

Boekenpost 196
– Leesclubdossier Kathy Mathys, Tot het glinstert.

– ‘Laat het verhaal vooral verhaal zijn’: het gebruik van hertalingen van klassiekers wordt breed geaccepteerd in het onderwijs. Uitgeverij kleine Uil heeft inmiddels een hele reeks uitgebracht die goed gebruikt wordt.

– Honderd jaar geleden verscheen The Great Gatsby, de roman van F. Scott Fitzgerald die inmiddels als klassieker te boek staat. Niet alleen het boek, ook de uitbundige manier van leven van de auteur en zijn vrouw Zelda werden legendarisch.

– Een gesprek met Simon Mulder, de drijvende kracht achter de Stichting Feest der Poëzie. Met voordracht en muziek, het liefst met als entourage een bijzondere plek, brengt dit gezelschap podiumvoorstellingen die zich richten op ‘vormvaste dichtkunst, klassieke voordrachtskunst, ambachtelijke boekdrukkunst en literatuurgeschiedenis’.

– Op de ‘Klassiekerpagina’s’ vertelt Abdelkader Benali over zijn liefde voor het werk van Nescio.

Boekenpost 195
– Leesclubdossier Mariken Heitman, De mierenkaravaan.

Geef me de ruimte! is de titel van een van de bekendste boeken van Thea Beckman. Het is ook de titel van de Beckman-biografie die Vivian de Gier schreef. Gedurende negen jaar werkte ze aan het boek en vanaf het begin nam ze lezers daarin mee: er kwam een website met nieuws en video’s over haar onderzoek, ze gaf lezingen en organiseerde wandelingen in plaatsen waar Beckman heeft gewoond of haar boeken zich afspelen.

– De Limburgse Marije Freriks begon in 2003 vanuit de bibliotheek een leesclub voor kinderen. Het begeleiden van leesclubs werd een omvangrijker bezigheid: inmiddels begeleidt ze zes clubs voor volwassenen. Voor alle boeken die ze met haar clubs bespreekt, maakt ze discussievragen en ontwikkelt ze ook andere werkvormen.

– Nog een bevlogen literatuurliefhebber, eveneens afkomstig uit Limburg, is Mariël Hacking. Op het Griekse schiereiland Methana woont ze in een ‘eilandhuis’ genaamd Limnisa, waar ze onderdak biedt aan schrijvers uit diverse landen om in een inspirerende omgeving te werken. Een gesprek over haar leven in Griekenland en elders, de gastvrijheid voor schrijvers en het boek dat ze zelf publiceerde.

– Op de ‘Klassiekerpagina’s’ vertelt Brenda Meuleman over haar liefde voor het werk van Rascha Peper.

– De eerste aflevering van de nieuwe rubriek ‘Vergeeld en vergeten’ waarin Wim Huijser boeken herleest die ooit opvallend waren.

Boekenpost 194
– Leesclubdossier Rinske Bouwman, Een soort eelt.

– Al lezend laten we ons graag door een verhaal op sleeptouw nemen. Maar wat als uit datzelfde verhaal nog meer valt te halen dan die heerlijke vervoering? Een gesprek met Lot Douze en Lidewijde Paris over hun activiteiten die mensen helpen om meer te halen uit een boek.

– Boekenkasten in je woning, een last of rijkdom? Een strijdbaar pleidooi om boeken de ruimte te geven in huis.

– Oud-uitgever Hans Oldewarris begon een reeks monografieën over inmiddels vergeten uitgeverijen als Andries Blitz, Scheltens & Giltay en Moussault. ‘Het is onbegrijpelijk dat uitgeverijen zo weinig interesse in hun eigen geschiedenis hebben.’

– Op de ‘Klassiekerpagina’s’ vertelt Anya Niewierra over haar liefde voor de roman Het parfum van Patrick Süskind.

Boekenpost 193
Leesclubdossier Jente Posthuma, Waar ik liever niet aan denk.

– De ‘beeldende boeken’ van uitgeverij Loopvis, met veel aandacht gemaakte boeken waarin tekst en beeld een gelijkwaardige rol hebben.

– Een bijzonder leesclubproject van vier Brabantse lezers rond de meermaals bekroonde, omvangrijke roman Het lied van ooievaar en dromedaris van Anjet Daanje.

– Gesprek met de bevlogen basisschooldocente Anne Steenhoff. Ze schrok van het leesniveau van haar leerlingen en kwam tot de conclusie dat het anders moet met het lezen op school. Ze pakte de zaken anders aan, zag de positieve gevolgen en schreef er een boek over: Een lui letterland.

– Onze columnist Wim Hazeu overleed op 2 juli. In dit en volgend nummer zijn laatste twee bijdragen. Medecolumnisten Wim Huijser en René Hesselink herdenken hem.

Eerder verschenen edities

© 2025  Stip Media